3.991 Belgische patiënten kregen euthanasie in 2024
Dat is 16,6 procent meer dan een jaar eerder. Dat blijkt uit cijfers van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie (FCEE). De opvallendste stijging is bij mensen met verschillende aandoeningen tegelijk.
Bijna 4.000 mensen kregen in 2024 in ons land euthanasie. Dat is 3,6 procent van de sterfgevallen in België, tegenover 3,1 procent in 2023. Dat cijfer stijgt al langer. Vorig jaar ging het nog om een stijging van 15 procent.
“De stijging kunnen we wellicht verklaren doordat de euthanasiewet beter bekend is bij de bevolking, maar vooral ook dat mensen niet nodeloos willen afzien op het einde van de rit, want de meeste mensen die euthanasie vragen, zijn toch wel op leeftijd”, zegt professor Palliatieve geneeskunde Wim Distelmans, van de FCEE.
De meeste patiënten die euthanasie ondergingen, waren ouder dan 70 jaar (72,6 procent). 43,2 procent was ouder dan 80 jaar. Euthanasie bij patiënten jonger dan 40 jaar blijft zeldzaam, met slechts 1,3 procent. Er was ook één euthanasie bij een minderjarige. Dat brengt het aantal minderjarigen dat euthanasie onderging, sinds de uitbreiding van de wet in 2014, op 6.
1 op de 4 lijdt aan meerdere kwalen
In meer dan de helft van de gevallen (54 procent) was de aandoening waar de patiënt aan leed kanker. Maar wat opvalt, is dat het ook steeds vaker om ‘polypathologie’ gaat, in meer dan een kwart van de gevallen (26,8 procent).
“Dat betekent: mensen op leeftijd die lijden aan verschillende kwalen, elke kwaal op zich misschien nog acceptabel, maar als je daar een optelsom van maakt, dan wordt het leven ondraaglijk. Ik denk aan minder goed zicht, minder goed gehoor, noodzaak van een looprekje, incontinentie, hulp nodig bij het eten, drinken, wassen en aankleden”, zegt Distelmans.
De derde vaakst voorkomende aandoening waardoor de patiënten euthanasie aanvroegen, zijn ziekten van het zenuwstelsel, zoals ALS bijvoorbeeld. Cognitieve stoornissen, zoals de ziekte van Alzheimer, zijn zeldzamer als aanleiding, met 1,4 procent van de patiënten. En euthanasie voor psychiatrische aandoeningen blijft ook beperkt tot 1,4 procent.
Artsen geven in de registratie ook door of het gaat om euthanasie om fysiek lijden, psychisch lijden, of beide. In 82,3 procent rapporteerden artsen zowel fysiek als psychisch lijden (tegenover 76,2 procent in 2023). Er wordt dus steeds vaker een combinatie gerapporteerd.
In 15,8 procent werd enkel fysiek lijden vastgesteld. In de overige 1,9 procent gaat het over uitsluitend psychisch lijden (dat kan ook betekenen dat de pijn van een ziekte onder controle is door medicatie, maar dat de patiënt mentaal lijdt aan andere gevolgen van een ziekte).
Huisarts wordt belangrijker
Iets meer dan de helft van de patiënten koos ervoor om thuis te sterven (50,4 procent), een lichte stijging. Ruim 30 procent overleed in ziekenhuizen (een lichte daling), en 17,6 procent in woonzorgcentra.
“Wanneer je de mensen de keuze laat waar ze het liefst overlijden, is dat uiteraard thuis. Blijkbaar wordt daar meer en meer rekening mee gehouden”, zegt Distelmans. “Dat betekent ook dat het belang van de huisarts meer en meer zal toenemen.” Huisartsen blijven ook de belangrijkste aanspreekpunten voor patiënten die euthanasie vragen, zo blijkt uit de cijfers.
Het merendeel van de registratiedocumenten was in het Nederlands, zoals ook de jaren daarvoor. Hoewel dat enkel iets zegt over de taal van de arts, is het verschil opvallend met het Frans. Minder dan een kwart was in het Frans, en dat is nog minder dan het jaar ervoor. Die daling kan de commissie niet verklaren.
Ook mensen die in het buitenland wonen, kunnen in ons land euthanasie aanvragen, en net zoals het jaar ervoor zijn het vooral mensen uit Frankrijk die dat deden. 120 patiënten woonden niet in België, 106 van hen kwamen uit Frankrijk. “Dat is een argument dat Frankrijk zo snel mogelijk ook een euthanasiewet zou moeten stemmen”, besluit Distelmans.
Heeft u een vraag?
U kan ons gerust bellen op +32 476 31 75 60, of een e-mail sturen. We staan voor u klaar om te luisteren naar uw wensen en om samen met u de gepaste urne te vinden.